‘Speel alleen de werken die je wilt spelen’

Tijdens het concert op het Hanzefestival speelde het Gelders Fanfare Orkest (GFO) het werk ‘Osiris’. Dit werk is gecomponeerd door Tjeerd Nijhof, onze eigen trombonist. Tjeerd componeerde dit werk in opdracht van het Achterhoeks Fanfare Orkest (AFO). De première hiervan vond afgelopen juni plaats. Wij interviewden Tjeerd over zijn werk.

Vertel eens, wie is Tjeerd Nijhof?
“Ik ben 23 jaar, woon in Hilversum, maar kom oorspronkelijk uit Groenlo. Ik heb in Utrecht toegepaste compositie gestudeerd, beter bekend als filmmuziek, en ben anderhalf jaar geleden afgestudeerd. Na mijn afstuderen heb ik eerst als freelancer gewerkt en sinds dit schooljaar ben ik begonnen met een fulltime opleiding HaFaBra directie aan het conservatorium in Den Haag. Hiernaast werk ik nog steeds als freelancer. Over het werk mag ik nog niet klagen tot nu toe, ik heb eigenlijk mijn handen nog wel vol gehad, zo heb ik bijvoorbeeld muziek gemaakt voor de film Bankier van het Verzet, muziek gemaakt voor een sociale game voor verstandelijk beperkten, en arrangeerwerk gedaan voor de regimentsfanfare.”

En je hebt gecomponeerd, namelijk Osiris. Is Osiris je eerste grote werk?
“ja, het eerste echte grote werk. In 2015 heb ik voor het Oost Gelders Jeugdorkest al eens een opening geschreven. Osiris was een compositieopdracht vanuit het Achterhoeks Fanfare Orkest. Ik had me al aangemeld als muzikant voor dit projectorkest, toen ze me vroegen of ik een stuk wou componeren. Als ik weet dat een orkest mijn stuk gaat spelen, dan speel ik zelf liever niet mee, want je bent dik een halfjaar met je werk bezig geweest en alles zit dan in je hoofd. Het is lastig om mijn mond stil te houden, maar het is wel heel leuk om het repetitieproces mee te maken. De uitvoering is soms heel anders dan ik in mijn hoofd had, maar daar zeg ik bewust niks van. Ik zet op papier hoe ik wil dat het gaat, maar daar zit wel een bepaalde marge op. Als het echt niet anders had gemogen, had ik het wel anders opgeschreven.”

Toch kan ik me voorstellen dat je als componist wilt dat het orkest speelt wat jij in je hoofd hebt.
“Als ze dat niet doen, dan ligt het aan mezelf. Het is nog nooit voorgekomen dat ik een project heb afgerond en achteraf dacht ‘Oké, dit zou ik niet anders doen’. Het is altijd zo dat je dingen wilt veranderen als je het stuk twee maanden later terug hoort. In die twee maanden heb je dan toch weer dingen geleerd. Na de eerste versie heb ik nog wel een aantal dingen aangepast aan Osiris, maar voorlopig blijft het zo. Hij is nu ook uitgegeven bij Tower Editions.”

Vertel nog eens iets over het stuk zelf?
“Het stuk is gebaseerd op de mythe van Osiris. Er zijn veel verschillende versies van deze mythe, die in de basis allemaal over hetzelfde gaan: Osiris is de koning van Egypte. Zijn broer is jaloers en vermoordt Osiris. Hij hakt hem in stukken, en al die stukken verstopt hij door het hele land. De vrouw van Osiris gaat op zoek naar de stukken. Van al die stukken maakt ze weer een lichaam, waar ze een kind mee verwekt. Het kind verovert uiteindelijk de troon terug van zijn oom. Het is niet zo dat mijn compositie het hele verhaal van Osiris vertelt, maar het vertelt het verhaal over onrust, onmacht, wraak, verdriet en liefde. Als je goed luistert, kun je delen hiervan horen in de muziek, bijvoorbeeld dat Osiris in stukken wordt gehakt, of dat zijn vrouw een clownesk figuur tegenkomt op haar zoektocht.”

Het GFO speelt jouw werk nu, hoe is dat?
“Het is fantastisch dat een orkest als het GFO jouw compositie speelt. Het orkest werkt er met veel plezier aan en dat is hartstikke fijn. Toch probeer ik er zo min mogelijk mee te doen. Het is een groot compliment dat zo’n orkest het speelt, maar dat is niet het enige waar je het voor doet. Ik schrijf alleen op wat ik mooi vind en niet wat ik denk dat andere mensen mooi vinden. Als mensen het mooi vinden, moeten ze het stuk gaan spelen, maar ik ga er niet voor lobbyen. Daar ben ik (nu nog) veel te idealistisch voor. Dat is eigenlijk ook wat ik andere orkesten mee wil geven: ‘speel alleen de werken die je wilt spelen’. Vaak wordt het gedaan ‘omdat we dat altijd zo doen’, maar waarom zou je het dan doen? Doe dingen die je leuk vindt. Dat probeer ik ook te doen.”

Tekst; Doreanne (saxofoon)
Fotografie; www.tjeerdnijhof.com